We Mszy świętej wspominamy i uobecniamy ofiarę,
jaką Jezus złożył za nas na krzyżu, oraz wspaniałą rzeczywistość
Jego Zmartwychwstania. Msza święta jest największą modlitwą,
do jakiej jest zdolny chrześcijanin: modlitwą, która w ciągu wieków
znacznie się rozminęła.
Wśród pierwszych chrześcijan (których wielu wywodziło się z Żydów)
struktura Mszy św. Krystalizowała się stopniowo. Zaczerpnęła ona
wiele elementów ze sposobu sprawowania
żydowskiej Paschy, podczas której Żydzi mieli zwyczaj gromadzenia
się na wieczerzy, by wspominać oswobodzenie z niewoli egipskiej. Jak
podczas uczty paschalnej Żydzi czytali
teksty o wyjściu z niewoli i śpiewali Psalmy, tak i my dziś podczas
Mszy św. Czytamy fragmenty zaczerpnięte ze Starego i Nowego
Testamentu, śpiewamy Psalm i zanosimy do Boga wiele innych modlitw.
To właśnie podczas wieczerzy spożywanej z okazji żyd o w skiej
Paschy, w dzień, który my nazywamy „Wielkim Czwartkiem”, Pan Jezus
po raz pierwszy wziął chleb i wino, i podając je uczniom powiedział
„To jest moje Ciało, to jest moja Krew wydane za was na znak nowego
i wiecznego przymierza”. Oto dlaczego dziś podczas Mszy św. Kapłan
konsekruje wino
i hostię: ponieważ razem z nami wspomina i uobecnia ten dawny gest
Jezusa.
Trzeba powiedzieć, że podczas żydowskiej wieczerzy spożywano baranka
na pamiątkę jego krwi, która posłużyła do uwolnienia Żydów. Jezusa
nazywa się też „Barankiem Bożym”, ponieważ przez swoją Krew daje nam
zbawienie.
Postawa stojąca. Z tą postawą spotykamy się już na kartach Starego
Testamentu i oznacza ona godność człowiek a odkupionego przez Boga.
Zaś w Kościele od samego początku
rozumiana ona była jako pozycja tych, którzy zmartwychwstali z
Chrystusem i starają się o to, co w górze (por. Kol 3,2). Ponadto ta
postawa wyraża miłość, szacunek, uwagę, dyspozycyjność, gotowość
pełnienia woli Bożej, bo kto stoi, może natychmiast wyruszyć w
drogę, może bez zwłoki wykonać polecenie, przystępując zaraz do
pracy, jaką mu wyznaczono. Postawę tę obecnie przyjmujemy: od
wejścia celebransa aż do kolekty włącznie; podczas śpiewu przed
Ewangelią i w czasie jej proklamacji, podczas wyznania wiary i
modlitwy powszechnej, od wezwania: Módlcie się, aby moją i waszą
ofiarę..., aż do Baranku Boży (z wyjątkiem przeistoczenia), w czasie
modlitwy po Komunii i zakończenia Mszy Świętej.
Postawa siedząca oznacza słuchanie, refleksję, medytację, uwagę i
rozważanie. Siadamy podczas Mszy św. po to, aby lepiej słuchać, aby
więcej zapamiętać, aby doskonalej rozważyć Słowo, które Bóg do nas
kieruje. W starożytności w tej postawie nauczano zgromadzonych wokół
mistrza, a miejsce na którym on siedział określano jako kathedra.
Również w chrześcijaństwie jest to postawa słuchającej wspólnoty,
dlatego wierni siedzą w czasie czytań i psalmu responsoryjnego,
homilii, przygotowania darów (również podczas procesji z darami!)
oraz rozdzielania Komunii Świętej.
Postawa klęcząca. W starożytności pogańskiej odrzucano tę postawę
jako niegodną człowieka wolnego. W chrześcijaństwie, jej przykład
znajdujemy w osobie Jezusa w Getsemani (por. Łk 22, 41). W Kościele
pierwotnym oznaczała ona pokutę. W średniowieczu klęczenie zaczęło
oznaczać hołd wasala względem swego pana. Stosunkowo niedawno,
klęczenie stało się oznaką pokornej adoracji. Obecnie tę postawę
przyjmuje się w czasie przeistoczenia, jak też
na słowa: Oto Baranek Boży. Nowe przepisy liturgiczne podają, że
można klęczeć także w czasie całej Modlitwy Eucharystycznej. Postawa
klęcząca może przybrać formę jeszcze większego uniżenia, jaką jest
leżenie na ziemi, czyli prostracja. Obecnie przewidywana jest ta
postawa w Wielki Piątek, kiedy celebrans i diakon leżą krzyżem na
początku liturgii oraz podczas święceń, czy wieczystych ślubów
zakonnych, w czasie śpiewu Litanii do Wszystkich Świętych.
ZNAK KRZYŻA należy do najbardziej znanych nam gestów. Czynimy go na
naszym ciele na rozpoczęcie Mszy Świętej i na błogosławieństwo na
koniec Mszy Świętej. Także podczas Eucharystii znak krzyża czynimy
tylko dwa razy!! Wykluczamy znak krzyża po przyjęciu Komunii Świętej
oraz przy wszystkich innych częściach Mszy Świętej.
PRZYKLĘKNIĘCIE jest gestem uwielbienia jakie oddajmy Chrystusowi
obecnemu w Najświętszym Sakramencie. Wchodząc do kościoła, zanim
zajmiemy swoje miejsce, przyklękamy przed Najświętszym Sakramentem
przechowywanym w tabernakulum. Kapłan i posługujący przyklękają
przed wejściem do prezbiterium, jeżeli znajduje się w nim
tabernakulum. Przyklęknięcie odbywa się poprzez zgięcie prawego
kolana, tak aby dotknąć nim ziemi. SKŁON GŁOWY jest także gestem
czci. Ponieważ uznajemy ołtarz jako symbol Chrystusa, dlatego też
zatrzymujemy się przed nim i kłaniamy się za każdym razem gdy przed
nim przechodzimy. Kapłan i wszyscy posługujący kłaniają się przed
ołtarzem po procesjonalnym wejściu do prezbiterium na początku Mszy
św., podczas Wyznania Wiary, kłaniając się na słowa ”Jezusa
Chrystusa”.
c.d.n.