VIA DOLOROSA

Najsłynniejsza ulica świata to nie przepięknie wybrukowana, oświetlona, szeroka i główna droga miejska. Ale wąska, zakurzona, pełna kramów, leżąca jakby na uboczu zwykła uliczka. Bo nie w urodzie bruku jej sława, lecz w niezwykłości stóp Osoby, która na niej odcisnęła swoje ślady! Jerozolima. Dziś wiele ją różni od tego miasta sprzed dwóch tysięcy lat. Jednak to właśnie ona była świadkiem biblijnych wydarzeń, a jej natura i architektura nosi  w sobie pamiątkę tamtych czasów. Kiedyś nie miała murów obronnych, tylko wąskie uliczki z sześciu zachodnich bram Świątyni Salomona na Skale spadały w dół do głównej ulicy miasta. Od tej ulicy znowu trzeba było iść pod górę. Inną górę - Golgotę. Dziś nie ma już góry. Golgota zniknęła całkowicie pod zabudowaniami Dzielnicy Chrześcijan. Pozostała tylko droga. Zwie się Via Dolorosa, czyli droga cierpienia, droga krzyżowa, bo nią szedł Jezus dźwigając krzyż. Via Dolorosa ma 660 m długości (licząc od miejsca skazania do miejsca egzekucji). Odprawienie Drogi Krzyżowej w Jerozolimie pozostaje mocnym i niezapomnianym przeżyciem. Świadomość miejsca jest bowiem porażająca. I choć wokół pełno jest ludzi zajmujących się własnymi sprawami a na każdym wolnym skrawku kwitnie handel, można przejść tę drogę w modlitwie i wzruszeniu.

1. Jezus na śmierć skazany. Drogę Krzyżową rozpoczynamy na dziedzińcu szkoły muzułmańskiej w bliskim sąsiedztwie Lithostrotos. Położona na południowy zachód od świątyni jerozolimskiej twierdza była rezydencją rzymskiego namiestnika – Piłata na czas najważniejszych żydowskich. Tuż obok, na dziedzińcu franciszkańskiego klasztoru znajduje się Kaplica Biczowania. Między łukami, na których spoczywa sklepienie prezbiterium, znajdują się trzy piękne witraże przedstawiające sceny: biczowania, umywającego ręce Piłata i triumfującego Barabasza. Na zachód od Kaplicy Biczowania wznosi się niewielka budowla, zbudowana na planie kwadratu, czyli Kaplica Skazania na Śmierć.

2. Jezus bierze krzyż na swoje ramiona. Oznaczenie drugiej stacji Drogi Krzyżowej znajduje się na ścianie Kaplicy Skazania. Ze względu na małą powierzchnię kaplicy rozważamy tajemnicę Męki Jezusa po zewnętrznej stronie kościoła. Nawet liczne procesje tu nie wchodzą, by nie utrudniać nabożeństwa. Przystają tylko na moment a potem udają się bezpośrednio pod łuk Ecce Homo, by dalej podążać Via Dolorosa. „Kto chce iść za mną, niech weźmie swój krzyż i niech mnie naśladuje…” Bierzemy drewniany Krzyż by podążać śladami Jezusa.

3. Jezus upada pod krzyżem po raz pierwszy. Stacja trzecia znajduje się ok. 150 metrów
od Lithostrotos, na skrzyżowaniu Via Dolorosa  z ulicą poprzeczną, która biegnie do Bramy Damasceńskiej, w niewielkiej dolinie. W latach 1941-1946 dzięki ofiarom żołnierzy  i uchodźców polskich odnowiono podniszczoną kaplicę i w jej wnętrzu umieszczono marmurową płaskorzeźbę Jezusa upadającego pod krzyżem, dłuta Tadeusza Zielińskiego.  W środkowej kopule widnieje Biały Orzeł, a na lewo od wejścia został przymocowany krzyż, który był niesiony przez Polaków podczas wielkopiątkowej Drogi Krzyżowej w 1941 r., nazywana jest stacją polską.

4. Jezus spotyka swoją Matkę. Stację położoną kilkadziesiąt metrów od trzeciej, wskazuje płaskorzeźba twarzy Maryi, umieszczona na murze domu między arabskimi kramami i sklepikami. Jej autorem jest także Tadeusz Zieliński. Ta mała kapliczka stacji czwartej zbudowana została (w roku 1957) także z ofiar Polaków. Niewiadomo dlaczego jest zamknięta, modlimy się na zewnątrz.

5. Szymon pomaga nieść krzyż Jezusowi. Około 50 metrów za stacją czwartą znajduje się niewielka kaplica, w której może zmieścić się zaledwie kilkanaście osób. Od tego miejsca droga stromo wznosi się w górę, aż do Golgoty, co namacalnie pokazuje, że Jezus potrzebował pomocy w niesieniu krzyża. Panuje tu spory ruch  i gwar. Tędy bowiem, prócz pielgrzymów i turystów, przechodzi wielu Żydów zmierzających pod Ścianę Płaczu. Tuż obok zaś miejscowi kupcy na swoich straganach oferują kolorowy towar. Poszarpane, wypłowiałe, płócienne dachy, zawieszone nad wąską ulicą, dają półmrok całej okolicy. Wszystkiego zaś dopełnia arabska muzyka, hałaśliwe pojazdy i przekrzykiwanie się handlarzy.

6. Weronika ociera twarz Jezusowi. Kaplica, która zaznacza to miejsce, znajduje się około stu metrów od stacji piątej, a tę odległość trzeba pokonać, wstępując po niewysokich stopniach. Imię niewiasty pochodzi od słów: vera ikon, czyli „prawdziwy obraz”. Dziś na tym miejscu znajduje się grekokatolicka kaplica. Obok tłusty od potu, swądu smażonych placków, ryb i perfum znajduje się zaułek targowiska Khan al Zait. Tu przed dwoma tysiącami lat kończyło się miasto. Stąd Chrystus zobaczył Golgotę.

7. Jezus upada pod krzyżem po raz drugi. Dla słabnącego Jezusa stroma droga musiała być szczególnie uciążliwa. Stąd kolejny upadek. Dziś nie widać wzgórza u podnóża którego nastąpił ten upadek pod krzyżem. Dlatego miejsce to znaczy kaplica (należąca do franciszkanów). Znajduje się w niej kolumna o wysokości 7 metrów, w czasach Jezusa, znajdowała się tu brama prowadząca poza miasto. Tradycja chrześcijańska związała drugi upadek z tą bramą, nazwaną Bramą Wyroku, gdyż to tu wywieszano ogłoszenia o skazaniach na śmierć. Dziś to jedno z najbardziej ruchliwych i głośnych miejsc na jerozolimskiej Via Dolorosa.

8. Jezus rozmawia z jerozolimskimi niewiastami.Trzeba skręcić w prawo od stacji siódmej, by po ok. 30 metrach dostrzec czarny, łaciński krzyż wyrzeźbiony na murze grecko-prawosławnego klasztoru. Klasztor przecina trasę Drogi Krzyżowej, dlatego całą budowlę należy obejść ulicą, na której jest pełno straganów  i sklepów. Kalwaria jest już bardzo blisko. W starożytności oddzielał ją mur miejski, natomiast od stuleci jest to rejon handlowy, obliczony na zainteresowanie i zakupy pielgrzymów i turystów. Przekupnie natarczywie zaczepiają przechodniów. To bardzo irytujące. Trudno się tu skupić. Brakuje ciszy.

9. Jezus upada pod krzyżem po raz trzeci. Stację zaznacza kolumna wmurowana koło wejścia do klasztoru koptyjskiego. Umieszczona za absydą bazyliki Grobu Bożego oznacza miejsce trzeciego upadku Jezusa. Obok wznosi się rosyjskie Hospicjum Aleksandra, w którym zachował się próg bramy uznawanej za pozostałości muru, który w czasach Jezusa zamykał Jerozolimę od tej strony. Miejsca ukrzyżowania nadal jeszcze nie widać, gdyż zasłaniają je rozmaite budowle, ale znajduje się ono w odległości około 50 metrów w linii prostej. Dalsze stacje Drogi Krzyżowej umiejscowione są na terenie Bazyliki.

10. Jezus z szat obnażony.

11. Jezus przybity do krzyża. Obydwie stacje znajdują się po prawej stronie kaplicy Kalwarii. Jest to pomieszczenie o wymiarach 11.5m na 9.2m  i położone ok. 5 metrów powyżej posadzki bazyliki. Wchodzi się tu po stromych schodach. Całość podzielona jest dwoma filarami na dwie kaplice. Prawa należy do łacinników, a lewa do Greków. Ściany prawej pokryte są marmurem. Mozaika sklepienia przedstawia Zbawiciela,  a mozaiki na ścianie głównej przybicie Jezusa do krzyża oraz niewiasty i św. Jana kontemplujących ból Ukrzyżowanego. Na świecznikach z brązu przedstawione są różne sceny Drogi Krzyżowej. Pod ołtarzem znajduje się zagłębienie, o którym pradawna tradycja mówi, że właśnie tam został wbity krzyż Chrystusa. Dwie płytki po obu stronach ołtarza znaczą miejsca, gdzie stały krzyże złoczyńców powieszonych wraz z Jezusem. Blisko ołtarza pokazywana jest szczelina skalna, powstała w chwili śmierci Jezusa, gdy „ziemia zadrżała i skały zaczęły pękać” .

12. Jezus umiera na krzyżu.
WYKONAŁO SIĘ..
To tu po 6 godzinach męki na krzyżu Chrystus umiera. Już wiem dlaczego Papież Jan Paweł II zechciał tu wrócić na koniec swojej pielgrzymki w 2000 roku. Pod ołtarzem obwieszonym lampkami znajduje się gwiazda i otwór w który wkładając rękę można dotknąć skały, dotknąć Golgoty. W milczeniu wszyscy na kolanach podchodzą do ołtarza.
DAR i TAJEMNICA miejsca.

13. Jezus zdjęty z krzyża. Niedaleko Golgoty stoi ołtarz poświęcony Matce Boskiej Bolesnej. Tu, według tradycji, ciało Jezusa po zdjęciu z krzyża oddano Maryi w ramiona.  W gablocie obok jest figura Matki Boskiej Bolesnej oraz wota (m.in. ryngraf gen.  W. Sikorskiego i żołnierzy polskich). Ołtarz ten stanowi własność franciszkanów, którzy odprawiają tu codziennie Msze św. Podstawę tego ołtarza stanowi ozdobna krata  z emblematami męki i słowami Jezusa na krzyżu. Obok Golgoty, naprzeciw wejścia do Bazyliki Grobu znajduje się kamienna płyta, na której namaszczono olejkami martwe ciało Jezusa przed złożeniem do grobu.

14. Jezus złożony do grobu. Kaplica Grobu znajduję się w centrum Rotundy bazyliki
i ma kształt prostokąta o długości 8.3m, szerokości 5.9m i wysokości 5.9m. Zabudowana jest wysoką rotundą zwaną Anastasis, co po grecku oznacza „zmartwychwstanie”. Całość podzielona jest na przedsionek czyli Kaplicę Anioła oraz właściwy Grób. W przedsionku na cokole pod płytą jest fragment kamienia, którym zamknięty był Grób. Z kaplicy tej ciasne wejście o wysokości zaledwie 1.3m prowadzące do komory grobowej. Grób właściwy
to małe pomieszczenie o wymiarach 2,07 m na 1,93 m.  Obecnie w tym miejscu jest marmurowa płyta, nad którą widnieje ikona Zmartwychwstania Pana Jezusa. Na ścianie północnej jest ikona Matki Bożej.  Ikonę można delikatnie uchylić, by zobaczyć za nią fragment surowej skały grobowej, która bez zmian i ornamentów dotrwała do współczesności.
 

 

Bazylika Grobu Pańskiego

w obecnym kształcie wznosi się od prawie tysiąca lat. Przeszła wprawdzie kilka renowacji, ale wymaga gruntownego remontu. Mimo wszystko jednak, nawet jeśli świątyni brak podniosłego nastroju, to przynajmniej zdecydowana większość archeologów nie podważa twierdzeń, że stoi ona na prawdziwym miejscu ukrzyżowania, pogrzebania  i zmartwychwstania Chrystusa. Przez długie lata nazywana była Bazyliką Zmartwychwstania. Pusty Grób jest przecież świadkiem tego największego cudu Jezusa. Dziś także nikt nie podważa prawdziwości istnienia w Jerozolimie historycznej  Via Dolorosa. Pozostała autentyczną, nawet jeśli w ciągu wieków jej szerokość ulegała nieznacznym przesunięciom.  Do renowacji nawierzchni Drogi Krzyżowej zachowano kostkę brukową z czasów Heroda i włączono ją do nowego chodnika. Nie sposób docenić tego, że dziś  w XXI wieku, nadal można stąpać tą samą VIA DOLOROSA.

Bogu niech będą dzięki!